استخر هاى شنا براى كاربرى هاى مختلفى مورد استفاده قرار مى گيرندكه بنا بر كاربرى آن، داراى قسمتهاى متفاوتى مى باشند. يك استخرعمومى، داراى بخش هايى است كه در زير به آن اشاره مى كنيم:
- سالن استخر
- استخر شنا
- جكوزى
- سونا بخار
- سونا خشك
- حوضچه آب سرد
- ورودى
- رخت كن
- دوش ها
- دستشويى ها
براى عملكرد بهينه ى اين بخش ها نياز به يك سيستم تاسيساتى يكپارچهاست تا بتواند محيطى مناسب را براى شناگران تامين كند. براى برآورد ايننياز، تاسيسات يكپارچه اى را در فضايى به نام موتورخانه استخر تعبيه مى كنند.
موتورخانه هاى معمولى استخر داراى تجهيزات زير مى باشند:
- ديگ آبگرم منبع كويل دار
- ديگ بخار موگير
- سختى گير پمپ
- فيلتر شنى شير آلات و اتصالات
- مبدل حرارتى
طراحى موتورخانه استخر شامل 3 بخش كلى مى باشد.
- بخش اول واحد گرمايش
- بخش دوم تصفيه آب
- بخش سوم پمپاژ
براى بررسى موتورخانه ى يك استخر لازم است تا تك تك واحد هاىاستخر به صورت مجزا مورد بررسى قرار گيرند تا تمامى تجهيزات موردنياز براى ايجاد آسايش شناگران مشخص شود.
- آب مناسب
آب حياتى ترين پارامتر استخر است.
آب شهر با دماى 01-02 درجه سانتى گراد (بسته به شهر و يا كشور مورد استفاده) وارد موتورخانه شده و اين آب قبل از ورود به استخر مى بايد مراحلى را طى كند، به دماى آسايش انسان نزديك شود و در استخر مورد استفاده قرار گيرد، آب شهر همچنين بايد سختى گيرى شده و تصفيه گردد و درمراحلى مواد شيميايى نظير كلر به آب اضافه گردد تا ذرات و مواد مضر آن گرفته شود. آب مورد استفاده در استخر شنا امكان جذب ميكروب و ويروسرا دارد و بايد همواره از سلامت آن اطمينان حاصل كرد. براى مقابله با اين مشكلات از فيلترها و مواد شيميايى استفاده مى شود. يكي ديگر از مشكلات مربوط به آب در سيستم موتورخانه استخر، سختي آن است كه همه ساله ميليونها دلار در جهان صرف نگهداري و تعميرات تجهيزات و لوله كشيهاي آسيب ديده از آن ميشود.
مكانيزم ايجاد سختي آب بدين صورت است كه بخار آب در جو چگاليده شده، دي اكسيد كربن هوا را در خود حل ميكند و تشكيل اسيد ضعيفي بنام اسيدكربنيك ميدهد. اين اسيد همراه با قطرات باران به زمين ميبارد. از خاك هاي سطحي عبور كرده و به بسترهاي سنگي زير زمينى كه معمولاً سنگ آهك مي كند و موجبات سختي آب را فراهم ميآورد.
مي باشند مي رسد، سنگ آهك مخلوطي از كربنات كلسيم و منيزيم است. اسيد ضعيف، آهك را در خود حل براى مقابله با اين مشكل از سختى گير استفاده مى شود.
- تاسيسات سالن استخر
استخرها به دو صورت سرباز و سرپوشيده مورد استفاده قرار مى گيرند.
در صورت سرپوشيده بودن استخر هاى شنا نياز به تهويه سالن، وجود دارد. سالن مورد استفاده بايد در درجه حرارت مناسب و رطوبت مطلوب باشد.
براى تامين اين درجه حرارت بايد از وسايل سرمايشى و گرمايشى استفاده كرد كه در اين كتابچه به بررسى اين مسائل نمى پردازيم و تنها به نوع سيستم تامين كننده اين حرارت و رطوبت اشاره خواهد شد.
در استخر هاى سرباز، نياز به تهويه محيط وجود ندارد و تنها آب استخر بايد از لحاظ تميزى و درجه حرارت مورد بررسى قرار بگيرد.
- تاسيسات استخر شنا
آب استخر بايد عارى از هر نوع كثيفى باشد و دماى آن بايد بين 62 تا 72 درجه سانتى گراد تنظيم گردد. براى تامين اين شرايط نياز به تجهيزاتتاسيساتى است كه در زير نماى شماتيك اين سيستم نشان داده مى شود.
در اين نما، سيستم سيركولاسيون لازم براى تامين شرايط مورد نياز آب نشان داده شده است همچنين چگونگى رسيدن آب به درجه حرارت مورد نيازنيز كاملا مشخص مى باشد.
- تاسيسات جكوزى
جكوزى در دماى مطلوب بين 63 تا 24 درجه كار مى كند و بايد آبى تميز داشته باشد. براى تامين اين شرايط نياز به تاسيساتى است كه در زير نماى شماتيك اين سيستم نشان داده مى شود. جكوزى ها داراى سيستم هاى جت پمپ هستند تا با فشار آب و برخورد آن به بدن شناور، آب درمانى جكوزى تكميل گردد.
شكل 3 .تاسيسات جكوزى
- تاسيسات سوناى بخار
براى بهره بردارى مناسب از سوناى بخار، بايد رطوبت نسبى تا 99 درصد را براى آن فراهم كرد. براى ايجاد اين شرايط لازم است تا با استفاده ازتاسيسات نشان داده شده در شكل زير اين محيط را براى استفاده مهيا كرد.
- تاسيسات سوناى خشك
براى استفاده از سوناى خشك نياز به نصب تاسيسات در موتورخانه نمى باشد و در اين قسمت به بررسى آن نمى پردازيم.
- حوضچه آب سرد
برخى از پزشكان، فوايد بسيار زيادى را براى استفاده از حوضچه هاى آب سرد بر مى شمرند. براى عملكرد صحيح حوضچه هاى آب سرد، مى توان راه هاىمختلفى را انتخاب نمود. در بعضى از استخرها از سيستم هاى سرمايش مانند پيلر كمك مى گيرند تا درجه حرارت اين حوضچه را پايين نگاه دارند.
- ورودى و رخت كن
در سالن ورودى و رختكن يك استخر، بايد با تهويه مناسب و استفاده از سيستم هاى سرمايشى و گرمايشى، محيطى آرام براى شناگر ايجاد كرد.
براى طراحى تاسيسات اين دو قسمت مشابه كتاب هاى طراحى تهويه مطبوع همچون كتاب كرير عمل مى كنيم.
- دوش ها و دست شويى ها
آب بهداشتى مناسبى كه براى دست شويى و دوش ها مورد نياز است بايد در درجه حرارت مناسب در اختيار شناگران قرار گيرد كه براى تامين اين آب بايد از تاسيساتى همچون نماى شماتيك زير استفاده كرد.
در اين نما نحوه سيركولاسيون آب و تجهيزات مورداستفاده براى گرمايش اين آب نشان داده شده است.
حال پس از بررسى اجمالى بخش هاى مختلف استخرو تاسيسات مورد استفاده براى آن ها، به محاسبات سيستم هاى تاسيساتى براى استخر شنا مى پردازيم.
براى راحت تر شدن محاسبات مطلب را در 3 فصلِ گرمايش، فيلتراسيون و پمپاژ ارائه مى كنيم و در انتها نيز به حل مثالى براى استخر مى پردازيم.
